คุณรู้จักผลิตภัณฑ์สุขภาพ (อาหารเสริม) ดีหรือยัง?

ปัจจุบันกระแสการตื่นตัวเรื่องสุขภาพมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทั่วโลกไม่พ้นแม้กระทั่งประเทศไทยของเราเอง ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกัลผลิตภัณฑ์สุขภาพนั้นถูกบิดเบือนด้วยแผนการตลาด กลยุทธทางการขาย หรือแม้กระทั่งพฤติกรรมไร้จรรยาบรรณและจริยธรรมของบุคลากรทางการแพทย์เอง ทำให้เกิดความเข้าใจผิดขึ้นมากมายในหมู่ของประชาชนทั่วไปหรือผู้ที่ใส่ใจในสุขภาพ ดังนั้นจึงขออนุญาตใช้โอกาสในครั้งนี้อธิบายข้อมูลบางส่วนเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพที่เกี่ยวข้องกับอาหาร

ในท้องตลาดมีผลิตภัณฑ์สุขภาพที่โยงความสัมพันธ์ระหว่างสุขภาพกับอาหารอยู่หลายชนิด เช่น ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary supplement) ผลิตภัณฑ์อาหารปรุงแต่ง (Functional food) และผลิตภัณฑ์นูทราซูติคอล (Nutraceutical) ซึ่งผลิตภัณฑ์ทั้ง 3 ชนิดนี้นั้นไม่เหมือนกันเสียทีเดียว ดังนั้นเรามาดูกันดีกว่าว่าผลิตภัณฑ์ทั้ง 3 คืออะไรและแตกต่างกันอย่างไร

1. ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary supplement) คือผลิตภัณฑ์ที่ใช้เพื่อเสริมกับอาหารหลักหรืออาหารปกติเพื่อให้ได้รับสารอาหารที่เหมาะสมซึ่งจะก่อให้เกิดสุขภาพที่ดี แต่ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ไม่ได้ใช้เพื่อทดแทนอาหารปกติแต่อย่างใด ซึ่งอาจอยู่ในรูปของเม็ด เกล็ด ผง แคปซูล ของเหลว หรือลักษณะอื่น ๆ ก็ได้ ผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ เช่น วิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิโน เป็นต้น นอกจากนั้นเมื่อพิจารณาตามข้อกฎหมายแล้วผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ไม่สามารถอวดอ้างสรรพคุณ การป้องกัน รักษา หรือบำบัด โรคได้โดยเด็ดขาด

2. อาหารปรุงแต่ง (Functional food) คือ อาหารที่ได้รับการปรุงแต่ง หรือเตรียมขึ้นจากการใช้วิธีทางวิทยาศาสตร์และก่อให้เกืดประโยชน์อย่างเฉพาะเจาะจงจากคุณสมบัติทางสารอาหาร โดยคุณสมบัตินั้นต้องได้รับการพิสูจน์ทางวิทยาศาสตร์แล้ว

3. ผลิตภัณฑ์นูทราซูติคอล (Nutraceutical product) คือ ผลิตภัณฑ์ที่ได้จากอาหารหรือเป็นสารองค์ประกอบในอาหารที่ผ่านการสกัดในรูป เข้มข้นและนำมาพัฒนารูปแบบให้เป็นเม็ด (tablet) หรือแคปซูล (capsule) ซึ่งมีรูปแบบคล้ายยา มีจุดประสงค์หลักเพื่อใช้ป้องกันการเกิดโรคและส่งเสริมสุขภาพ เช่น ผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลืองที่มีสารอาหารและสารองค์ประกอบที่ใช้ป้องกันโรค ซึ่งต้องมีการพิสูจน์ถึงผลดังกล่าวและมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์แล้ว และอย่างไรก็ตามผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ก็ใช้เพื่อเสริมอาหารหลักเท่านั้น

ขอย้ำตรงนี้อีกครั้งว่า ผลิตภัณฑ์กลุ่มนี้ “ไม่ใช่ยา” และตามกฎหมายของประเทศไทยก็ยังไม่มีกฎหมายที่ควมคุมเฉพาะเจาะจงผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ แต่จัดให้อยู่ภายใต้การควบคุมของพระราชบัญญัติอาหาร ดังนั้นผลิตภัณฑ์ในกลุ่มนี้ทั้งหมดจึงไม่สามารถอวดอ้างสรรพคุณ การป้องกัน รักษา บรรเทา หรือบำบัดโรคที่เกินจริงขึ้นมาได้ ประกอบกับในปัจจุบันมีการบิดเบือนข้อมูล ข้อเท็จจริง รวมทั้งการศึกษาการวิจัยต่างๆ มากมาย ดังนั้นหากท่านมีความจำเป็นที่จะต้องใช้ผลิตภัณฑ์ต่างๆ จึงอยากให้ท่านศึกษาข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ให้ดีเสียก่อน หรือควรจะปรึกษาเภสัชกร แพทย์ และ/หรือ ผู้เชี่ยวชาญที่เชื่อถือได้เสียก่อนเพื่อประโยชน์ของท่านเอง

หวังว่าจะเป็นประโยชน์กับทุกท่านไม่มากก็น้อย แล้วพบกันในบทความถัดไป

ปล. ถ้าท่านอยากรู้ อยากอ่าน เรื่องใดเป็นพิเศษสามารถแสดงความคิดเห็นกันเข้ามาได้

เอกสารอ้างอิง

Espín JC, García-Conesa MT, Tomás-Barberán FA. Nutraceuticals: Facts and fiction. Phytochemistry. 2007/12//;68(22-24):2986-3008.

Hasler CM. Health Claims in the United States: An Aid to the Public or a Source of Confusion? Journal of Nutrition. 2008;138(6):1216S-20.

Hathcock J. Dietary Supplements: How They Are Used and Regulated. Journal of Nutrition. 2001;131(3):1114S-7.

บทความนี้สงวนลิขสิทธิ์ หากจะเผยแพร่โปรดอ้างอิงที่มา (blog นี้) โดยการใส่ url ต่อไปนี้ http://maxeternia.blogspot.com/