Wednesday, January 10, 2018

ท้องเสีย กับ หอยนางรม ไม่ใช่เรื่องของดวง แต่เป็นเรื่องของการดูแลสุขภาพ

ช่วงนี้เรื่องท้องเสียกำลังเป็นกระแสนิยม เริ่มตั้งแต่ยาแก้ท้องเสีย จนถึงเรื่องเชื้อ Vibrio และหอยนางรม ไหน ๆ แล้วก็ขอเกาะกระแสกับเขาซะหน่อย...
***บทความนี้ยาวมาก แต่อยากให้อ่านจนจบ***
**ไม่ควรอ่านบทความนี้ขณะกินอาหาร**


การท้องเสียจากอาหารทะเลสดหรือหอยนางรมสด ไม่ใช่เรื่องของโชค แต่วัดกันด้วยการดูแลสุขภาพของตัวเราเองล้วน ๆ เลยครับ มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ทำการตรวจหาเชื้อ Vibrio และเชื้ออื่น ๆ ที่พบในหอยนางรมและอาหารทะเลในประเทศไทย ในบทความนี้จะขออ้างถึงแค่ 2 งานวิจัย (แปะลิงค์ไว้ท้ายบทความ)


รายงานวิจัยชิ้นแรกทำการสุ่มตัวอย่างหอยนางรมสดและอาหารทะเลสดจากตลาดสดในกรุงเทพฯ มา 50 ตัวอย่าง ตรวจพบเชื้อ Vibrio ถึง 80% ของตัวอย่างทั้งหมด แค่นึกภาพก็ขนลุกเกรียวกันแล้วสินะครับ...


แต่ยังไม่หมดแค่นั้น มีงานวิจัยอีกชิ้นหนึ่งทำการเก็บตัวอย่างหอยนางรมสดจากตลาดแถวชายฝั่งทะเลตะวันออกของประเทศไทย (แถวจังหวัดชลบุรี) คราวนี้พบการปนเปื้อนของเชื้อ Vibrio มากถึง 91% ของตัวอย่างทั้งหมด สยองกว่าเดิมกันไปอีก...


ใครบอกว่ายังไม่น่ากลัว ถ้าคุณไม่ดูแลตัวเอง ภูมิคุ้มกันไม่ดี เรียกได้ว่าถ้ากินหอยนางรมสดก็คงท้องเสีย 8-9 ครั้ง ใน 10 ครั้งกันเลยทีเดียว ถ้าคุณยังสยองไม่พออีก ให้นึกภาพตัวเองทั้งอาเจียนพร้อมกับถ่ายอุจจาระพร้อมกันด้วยสภาพหน้าซีดเซียว แทบจะต้องนอนคาชักโครกกันดูก็แล้วกัน...


ทีนี้มาว่ากันด้วยการบำบัดโรคและป้องกันโรคท้องเสียกันต่อ

การบำบัดโรคท้องเสีย แบ่งได้เป็น 2 เรื่องใหญ่ ๆ คือการชดเชยสารน้ำและน้ำตาล+เกลือแร่ และการจัดการกับสารพิษหรือการติดเชื้อจุลินทรีย์ในร่างกาย
สาเหตุการเสียชีวิตหลัก ๆ จากท้องเสียเลยไม่ใช่การติดเชื้อแต่เป็นการสูญเสียสารน้ำ เกลือแร่ และน้ำตาล ดังนั้นหากใครมีอาการท้องเสีย สิ่งแรกที่ต้องทำก็ คือ การค่อย ๆ จิบสารละลายทดแทนน้ำ น้ำตาลและเกลือแร่ หรือที่เรียกกันว่าโออาร์เอส (ORS) ให้ค่อย ๆ จิบ เพราะถ้าดื่มทีละมาก ๆ ก็จะไปกระตุ้นให้ยิ่งถ่ายท้องได้
เวลาไปหาซื้อผงเกลือแร่โออาร์เอสให้ถามเภสัชกรที่ร้านยาให้แน่นอนนะครับว่าผงเกลือแร่นั้นสำหรับอาการท้องเสีย ไม่ใช่จากการเสียเหงือสำหรับเล่นกีฬาเพราะผงเกลือแร่สำหรับผู้เล่นกีฬาจะยิ่งทำให้ถ่ายท้องหนักมากขึ้น
การบำบัดในประเด็นถัดมาก็คือการจัดการกับสารพิษหรือเชื้อโรค
การจัดการกับสารพิษหรือท๊อกซินที่ทำให้ท้องเสีย วิธีที่นิยมก็คือการกินถ่านกัมมันต์ (activated charcoal) เพื่อเข้าไปดูดซับสารพิษ
สำหรับการติดเชื้อ การบำบัดโรคก็จะทำโดยการกินหรือฉีดยาฆ่าเชื้อเข้าสู่ร่างกาย โดยวิธีการสังเกตเบื้องต้นว่ามีการติดเชื้อโรคหรือไม่ก็คือ มีไข้ ถ่ายเป็นมูก ถ่ายเป็นเลือด หรือถ่ายเป็นมูกปนเลือด หากมีอาการใดอาการหนึ่งในนี้ควรรีบไปพบแพทย์ทันทีนะครับ


คำเตือนสำคัญสำหรับการใช้ยาหยุดถ่ายสำหรับอาการท้องเสียก็คือ...
****ไม่ควรไปซื้อยาหยุดถ่ายมารับประทานเอง****
การใช้ยาหยุดถ่ายควรอยู่ภายใต้การดูแลและสั่งจ่ายโดยแพทย์และเภสัชกร เนื่องจากการถ่ายท้องในอาการท้องเสียนั้นเป็นกลไกปกป้องร่างกายรูปแบบหนึ่งที่ร่างกายพยายามจะขับเอาสารพิษ สิ่งแปลกปลอม หรือเชื้อโรคให้ออกมานอกร่างกาย
ย้ำอีกครั้ง "การได้รับสารละลายทดแทนสารน้ำ เกลือแร่และน้ำตาลนั้นสำคัญที่สุด" เวลาชงโออาร์เอสให้ใช้น้ำสะอาดที่อุณหภูมิห้องในการชงนะครับ เพื่อไม่ให้สูญเสียเกลือแร่ที่สำคัญไป...


การป้องกันท้องเสียมีหลักสำคัญคือ ดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ภูมิคุ้มกันแข็งแรงสมบูรณ์ดี
ส่วนเรื่องการทานอาหารนั้น สิ่งสำคัญคือ "กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ" นะครับ...